De kredietrating

De voorbije weken en  maanden waren ratings vooraan in het nieuws. Hierbij ging het om herzieningen van de kredietratings voor landen. De impact van een aanpassing, of het vermoeden van een aanpassing, was dat de financieringsvoorwaarden onmiddellijk werden herzien.

Minder bekend is dat elke onderneming die een krediet heeft lopen bij een bank ook een kredietrating heeft. Deze kredietrating is een beoordeling over de kredietwaardigheid. Hierbij wil men een inschatting maken van de kans dat een onderneming binnen de 12 maanden in faling zou gaan. Elke bank heeft hiertoe zijn eigen modellen, maar tussen de diverse modellen onderling  zijn er grote overeenkomsten. 

Het is de kredietrating die zal bepalen of er een krediet kan worden toegekend, en aan welke voorwaarden.  Een van de doelstellingen bij invoering van de kredietratings is dat het proces van kredietverschaffing objectiever dient te verlopen. Of anders gezegd dat er minder ‘beïnvloeding’ kan gebeuren door de medewerkers van de banken zelf bij een kredietaanvraag. 

De risico-inschatting die de dossierbeheerder van de bank zelf maakt bij een kredietaanvraag weegt veel minder door dan vroeger. Het feit dat de bank een eigen inschatting maakt van het kredietrisico impliceert ook rechtstreeks dat een meer professionele manier van ondernemen noodzakelijk is geworden.  Bedrijven die worden geleid op basis van het buikgevoel van de ondernemer worden hier door banken niet langer meer voor beloond.

Het is  als kredietnemer heel belangrijk om te weten welke factoren welke invloed uitoefenen op de rating omdat hierdoor de mogelijkheden om toegang te hebben tot financiering kunnen worden vergroot.  In algemene termen kan men stellen dat alle acties die tot een meer professioneel beheer van het bedrijf leiden ook effectief in de berekening van de rating worden meegenomen. Maar daarnaast zijn er ook puur bancaire factoren die een rol spelen en waarmee absoluut dient te worden rekening gehouden.

Welke elementen hebben een positieve invloed op de kredietrating ? Het optimaliseren van de 3 financiële sleutelgegevens (rendabiliteit, solvabiliteit, liquiditeit) heeft een sterk positief effect op de kredietrating. Dit betekent dat een actief financieel beheer een must is in het verbeteren van de kredietrating.

De rendabiliteit of de winstgevendheid dient stabiel, voldoende hoog, en liefst ook nog stijgend te zijn. Deze winstgevendheid wordt zowel gemeten op basis van de operationele marges als op basis van de totale bedrijfsrendabiliteit.

De solvabiliteit heeft betrekking op het kunnen voldoen aan de verplichtingen op lange termijn. Dit wordt meestal gemeten op basis van de verhouding eigen vermogen op totaal vermogen. In gewone mensentaal komt het erop neer dat hoe hoger de eigen inbreng hoe beter de rating zal zijn. Een hogere eigen inspanning verkleint immers het risico voor de bank.

               

Hoe beter de liquiditeit of het kunnen voldoen aan verplichtingen op korte termijn, hoe beter ook de rating.  In essentie gaat het om hier om de uitstaande vorderingen op klanten, de hoogte van de voorraden en de uitstaande bedragen aan leveranciers.  Hoge voorraden worden door ondernemers graag verdedigd omdat dit de commerciële slagkracht verhoogt, maar banken zullen dit liever anders zien.

Naast de cijfers op zich zijn er tal van factoren die op een directe of indirecte manier een effect hebben op de financiële gezondheid.  Zo hebben bijvoorbeeld de vakkennis van de ondernemers en de strategische positionering een effect op de rating, ook al is het niet altijd makkelijk om deze elementen effectief meetbaar te gaan maken. De bank zal ook al deze elementen in kaart brengen en een risico-score meegeven. 

Het is weliswaar geen must om een volwaardig business plan te kunnen voorleggen, maar een dergelijk plan weegt wel sterk positief door in de rating.

Welke elementen hebben een negatieve invloed op de kredietrating ? Het slordig omspringen met uw financiële administratie kan zuur opbreken. Zo wegen bijvoorbeeld kredietoverschrijdingen zwaar door op de kredietrating. Vooral niet-toegestane overschrijdingen zijn uit de boze. Dagvaardingen vanwege RSZ, BTW of leveranciers zijn ook gebeurtenissen die negatief worden aangevinkt.

Afhankelijk van de sector waarin u als ondernemer actief bent werken de banken met andere modellen. De sector op zich wordt door de bank al ingeschat, los van het individueel bedrijf. Horeca, transport, IT en textiel zijn zo bijvoorbeeld sectoren waar de sector zelf al een negatieve rating krijgt.

Ook blijkt het voor starters niet altijd evident om een goede rating te krijgen. Statistisch gaan er veel starters de eerste jaren in faling en dit negatief gegeven nemen banken mee in hun beoordeling.

Opvallend is verder dat de relatie zelf met de bank ook een belangrijk element is. Het indienen van een aanvraag bij een bank waarmee u geen relatie of historiek heeft wordt dus ook negatief beoordeeld.  Stel dat uw huisbank u een krediet weigert dan zal het dus lastiger worden om bij een andere bank dit krediet te krijgen.

De toekomst? De invoering van de ratings heeft ertoe geleid dat banken een meer professionele aanpak zijn gaan eisen bij de ondernemers zelf. Deze trend zal zich in de toekomst nog verder gaan doorzetten omdat de banken zelf hun eigen risico-beheer verder gaan verfijnen en verstrakken.  De toegang tot kredietfinanciering zal voor minder gezonde bedrijven steeds moeilijker worden. En laat dit nu net de groep vormen die er het meest afhankelijk van is.