Zijn bankiers bedriegers?

Waar gaat het concreet over? Ik kreeg recent een aantal vragen om te investeren in projecten via crowdfunding.

Wat is crowdfunding?
Crowdfunding is een alternatieve wijze om een project te financieren, heel populair bij starters. Het is een manier van financieren die het rechtstreeks gevolg is van de manier hoe we via internet de massa kunnen aanspreken om geld op te halen. Het geld voor een project komt dus rechtstreeks van de 'crowd'.

Om een project te financieren gaan ondernemers in de meeste gevallen naar de bank om een kredietaanvraag te doen en zo geld te verkrijgen. Hier loopt de geldstroom anders: er is geen tussenpersoon of geen bank.

Belangrijk om even mee te nemen is waarom er geen tussenpersoon is? Dit licht ik hieronder toe.

Even wat achtergrond omtrent crowdfunding zoals wikipedia het zou formuleren...

Crowdfunding verloopt zonder financiële intermediairs, maar zorgt voor direct contact tussen investeerders en ondernemers. Dit kan ofwel in de vorm van geld geven zonder geld in ruil (one-way), of met terugbetaling van de gefinancierde gelden (two-way).

• One-way : geld gaat van een investeerder naar een bedrijf of een project, zonder een tegenverplichting. Als investeerder weet je dit dus op voorhand en lig je niet wakker van het resultaat. Voorbeelden:
• Donaties: De investeerder doneert geld voor een bepaald doel. Doneren impliceert dat de investeerder er niets voor terug krijgt. Crowdfunding door middel van donaties komt voornamelijk voor bij filantropische doeleinden.
• Sponsoring: Het verschil tussen donaties en sponsoring is dat de investeerder een niet-financiële beloning krijgt van de ondernemer. Enkele voorbeelden zijn een ticket voor een concert, een exemplaar van een cd of boek of naamvermelding in een blad. Sponsoring is de vorm die veelal wordt toegepast bij creatieve projecten.

 

• Two-way: geld gaat van een investeerder naar een bedrijf of een project, met een tegenverplichting. In deze optiek is het verwant aan financiering zoals dat op de professionele markt gebeurt. Als investeerder wil je dus dat er iets in ruil komt en in die optiek is het cruciaal om van bij het begin een stok achter de deur te hebben. De 2 belangrijkse vormen:
• Vreemd vermogen: De investeerder leent een (kleine) som geld uit aan de ondernemer. De ondernemer betaalt de investeerder na verloop van tijd het ingelegde bedrag met rente terug. Als investeerder is het hier van wezenlijk belang dat je een vorm van controle kan hebben op de onderneming die je financiert. Anders laat je de deur open voor fraudeurs en oplichters. (Dit is ten andere de belangrijkste reden waarom banken waarborgen eisen.)
• Eigen vermogen: De investeerder neemt een participatie in het project van de ondernemer. Zo krijgt de ondernemer zijn startkapitaal en in ruil daarvoor delen de investeerders in de waardeontwikkeling van de onderneming. Dit systeem heeft voor- en nadelen. Je haalt natuurlijk wel mensen aan boord die ook  een deel van de meerwaarde willen, maar anderzijds had je deze meerwaarde nooit kunnen realiseren zonder die mensen.

 
Waarom is er geen tussenpersoon?

Hier kunnen heel uiteenlopende redenen zijn, maar de meest voorkomende is schrikbarend: omdat de tussenpersonen (de banken) het zelf niet kunnen of niet willen. Dit kan op zijn beurt te maken hebben met de risico op zich, met het bedrag, of met een mix van beide. De reden waarom een bank het zelf niet wil  doen kan heel legitiem zijn, maar als belegger heb je hier geen zicht op.

Waarom zou je als investeerder een risico nemen dat een bank niet bereid is om te nemen? Misschien heb je als investeerder wel geloof in het project, maar dan blijft nog de vraag: wat als het misloopt? Hier biedt de constructie van de financiering te weinig houvast voor de belegger. En dat is heel jammer want zo zijn er misbruiken mogelijk en kan crowdfunding een slechte reputatie krijgen. 

Bankiers zijn dus helemaal geen bedriegers, en evenmin oplichters. De titel was als 'trigger' om beleggers die aan crowdfunding denken even kritisch te laten zijn. Anderzijds is het een oproep aan de aanbieders om ook even na te denken hoe misbruiken beter kunnen worden vermeden en hoe crowdfunding op  termijn effectief als een extra bron van financiering kan worden gezien, zonder negatieve bijklank.